Voorbereiden op de wereld die komen gaat; dat is het doel van onderwijs. Daarom kunnen we er niet omheen om “iets” met AI te doen. AI speelt op dit moment in het dagelijkse leven al een grote rol en die rol van AI zal in de toekomst ook een belangrijk onderdeel zijn van de werksituatie van de leerlingen en studenten van nu. En dan heb ik het nog niet eens over de kansen die het biedt om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten en de werkdruk bij docenten te verlagen.
Redenen genoeg dus om de toegevoegde waarde van AI voor het onderwijs te verkennen. Toch is dit niet voldoende. We moeten ook actief werken aan het overbruggen van de kloof tussen de theoretische potentie van AI en het daadwerkelijke effectieve gebruik ervan. Dat is waar changemanagement om de hoek komt kijken.
AI is slechts een hulpmiddel
Voordat we de inhoud induiken wil ik benadrukken dat AI geen vervanging is van iets. Veel mensen zijn bang dat AI het onderwijs minder persoonlijk zal maken en docenten minder belangrijk zal maken. Hoewel de term “kunstmatige intelligentie” doet vermoeden dat de technologie centraal staat, is AI slechts een hulpmiddel dat mensen ondersteunt en versterkt. Het is geen vervanging voor menselijke interactie en creativiteit. AI is een tool om ons te helpen; om jou te helpen.
toepassing van AI in het klaslokaal
Ook leerlingen en studenten hebben AI gevonden als hulpmiddel. Hoe kunnen we leerlingen helpen om AI op een goede, maar vooral leerzame manier toe te passen in het onderwijs? Momenteel dreigen scholen nu voornamelijk nog het werk dor de plagiaatcontrole te halen. Terwijl de focus zou moeten liggen op educatie die het juiste gebruik van AI stimuleert. Ik gaf al eens in een blog tips voor de omgang met AI in het klaslokaal.
gebruik van AI door de docent
Hoe zit het met docenten? Als we leerlingen kunnen leren om AI doelgericht en intelligent in te zetten, dan is het ook mogelijk om docenten hierin te ondersteunen. AI kan helpen om de werkdruk van docenten te verlagen en zo een steentje bijdragen aan het oplossen van het lerarentekort. Stel je voor dat je ChatGPT inzet als assistent-docent. Laat hem je helpen met het automatiseren van administratieve taken, het voorbereiden van je lessen, ontwikkelen van lesmaterialen, het maken van opdrachten en brainstormen over innovatie in je onderwijs. Probeer onderstaande inspiratie prompts eens uit!
🤖 “Stel een sjabloon op voor een wekelijkse roosterplanning”
🤖 “Leg het concept van [begrip] uit op een eenvoudige manier en bedenk daarbij een analogie”
🤖 “Bedenk vragen die ik aan het einde van de les over [onderwerp] kan stellen om te controleren of de leerlingen de stof begrijpen”
🤖 “Stel een lijst met discussievragen samen over [onderwerp] om de klas te stimuleren”
🤖 Opdrachten maken: “Help me bij het opstellen van beoordelingscriteria voor het eindproject over [onderwerp]”
🤖 Innovatie: “Brainstorm over hoe ik gamification kan gebruiken om mijn cursus over [onderwerp] boeiender te maken”
Zie het gebruik van generatieve AI hierbij als een dans tussen mens en technologie. Het eerste antwoord dat je krijgt is vaak niet meteen helemaal passend. Voor het schrijven van effectieve prompts is het belangrijk dat je specifiek bent in wat je nodig hebt, dat je genoeg context biedt en dat je duidelijke taal gebruikt (met jargon indien nodig). Maar vooral: experimenteer en probeer!
het belang van changemanagement
De ontwikkelingen gaan snel en de beloftes van AI in het onderwijs zijn groot. Hoe slaan we de brug tussen de potentie van AI in het onderwijs en daadwerkelijk succesvol gebruik? Hoe krijgen we onderwijsorganisaties en docenten “AI ready”?
We staan voor de uitdaging om niet alleen technologie te omarmen. Het introduceren van AI vereist namelijk een nieuwe manier van denken en doen. Het gaat om het creëren van een diepgaande verandering in de manier waarop onderwijsinstellingen en docenten denken, handelen en samenwerken. Veranderen is lastig en het daadwerkelijk realiseren van een nieuwe werkwijze en nieuw gedrag vraagt om een doordachte aanpak. Maar, hoe doe je dat? Ik neem je graag mee in onze aanpak.
WORXS aanpak
Binnen work21 gebruiken we de WORXS-aanpak voor veranderkundige vraagstukken. Deze benadering combineert inzichten en instrumenten uit bekende methoden zoals behavioural design, design thinking en Prosci®, en voegt hier onze eigen ontwikkelde modellen en tools aan toe die in de praktijk hun waarde hebben bewezen. De WORXS stappen zijn, eerlijk is eerlijk, niet bijzonder innovatief. Maar deze aanpak helpt wel erg goed om te laveren tussen strategisch denken en praktisch doen: iets wat wij erg belangrijk vinden.
In de eerste twee fases, “why” en “organize”, wordt de basis gelegd voor succesvolle implementatie van AI in het onderwijs. De overige drie (realize, extend en stabilize) worden aangepast naar de specifieke vraag dus zijn voor nu minder relevant om uit toe te lichten.
De “why”-fase draait om het begrijpen van het waarom achter de inzet van AI. Hierbij is het belangrijk om duidelijk te definiëren welke onderwijs- en organisatiedoelen AI-toepassingen kunnen ondersteunen. Of het nu gaat om gepersonaliseerd onderwijs, administratieve efficiëntie of het voorbereiden van studenten op een AI-gedreven toekomst, het formuleren van een helder doel biedt richting en motivatie. Daarnaast helpt het beantwoorden van vragen als “waarom nu?” en “wat als we het niet doen?” bij het opstellen van een overtuigend veranderverhaal.
Wanneer het waarom duidelijk is, kunnen we kijken naar de hoe. De “organize”-fase gaat over het gestructureerd vormgeven van de introductie van AI. Hierbij gaat het om het bedenken van duidelijke stappen en plannen voor een succesvolle verandering, rekening houdend met de aspecten: opleiding, communicatie, weerstand en sponsorship.
Denk dus na over welke opleidingsactiviteiten er nodig zijn en wat er nodig is qua communicatie. Maar vergeet ook niet vast na te denken over de weerstand die je mogelijk kunt verwachten, hoe je die weerstand zou kunnen herkennen en hoe je daar mee om kunt gaan. Daarnaast is het verstandig om in kaart te brengen waar in de organisatie zich de sponsoren bevinden en wat je verwacht van die personen.
verder praten of meer weten?
Wil je meer weten over hoe work21 jouw organisatie kan ondersteunen? Of gewoon reageren, een vraag stellen of een keer sparren over dit onderwerp? Neem contact op met Robin Hartlieb.
Voor je dagelijkse dosis praktische tips volg je natuurlijk onze LinkedIn-pagina.
