“Basisscholen komen minstens tienduizend leerkrachten tekort, hoe armer de wijk, hoe groter het tekort.” “ChatGPT kaapt onderwijs: hoe moeten scholen ermee omgaan?” “Digitale geletterdheid in het curriculum: na de zomer eindelijk aan de slag!” “Leraren TikTokken erop los: het kan het onderwijs echt verder helpen.” ‘
Zomaar’ wat krantenkoppen van de afgelopen tijd.
Het optimaal benutten van de mogelijkheden van technologie vereist kennis en vaardigheden van de belangrijkste groep binnen het onderwijs: de leerkracht. Echter zien wij in de praktijk dat deze groep vaak tegen obstakels aanloopt. Ze worden geacht over digitale vaardigheden te beschikken, maar voelen zich niet voldoende ondersteund. Ze krijgen ‘knoppentraining’, maar het ontbreekt aan duidelijke toepassingen en didactische begeleiding. Leerkrachten hebben verschillende kennisniveaus en daarbij zijn ze gewend om alleen voor de klas te staan en hun eigen plan te trekken. Ook voor leerlingen is het niet vanzelfsprekend om op een nieuwe wijze te werken. Zij zijn weliswaar opgegroeid met smartphone, tablet en laptop, maar dat betekent niet dat zij direct een nieuwe werkwijze omarmen of het überhaupt leuk vinden om digitaal te werken. Oh ja, het ministerie van Onderwijs kijkt ook nog mee of de kwaliteit wel gewaarborgd blijft. Kortom, de urgentie om het onderwijs anders te organiseren én iets te doen met digitalisering is duidelijk zichtbaar. Kan het lerarentekort als breekijzer fungeren voor het onderwijs van de toekomst?
van uitdaging naar innovatie
Al deze facetten hebben aandacht nodig en met de juiste balans ontstaat er verbinding en samenwerking. Tussen leerkracht en leerling, tussen leerkrachten onderling en zelfs binnen een hele school. Samen met Stichting De Haagse Scholen (DHS) proberen wij deze uitdagingen aan te pakken en innovatie te stimuleren, zelfs in tijden van het lerarentekort. Onze samenwerking startte in 2022 met het organiseren en begeleiden van het hybride onderwijs. Weliswaar uit nood geboren, maar uiteindelijk bleek dit lerarentekort hét breekijzer om anders organiseren van onderwijs in de toekomst op de kaart te zetten.
“OBS De Kameleon kreeg de formatie niet rond: twee vacatures voor groepsleerkracht bleven onvervuld en nog meer ondersteunend personeel voor de klas zetten was geen optie. Op de Kameleon werd een vorm van hybride onderwijs ingezet om de bovenbouw (groep 6, 7 en 8) één dag in de week online les te geven door één bevoegd leerkracht met behulp van onderwijsassistenten. Het digitale klaslokaal (een Klassenteam in Microsoft Teams) werd op maat ingericht met online lesmethoden voor de verschillende groepen. Uiteindelijk heeft het innovatieve karakter van deze school laten zien dat anders organiseren, door de inzet van het digitale klaslokaal, een bijdrage kan leveren aan het behoud van onderwijskwaliteit.”
toolkit bij hybride onderwijs
Naast het opstellen van een draaiboek voor noodsituaties, werkten we parallel aan de pilot aan het ontwikkelen van een visie op hybride onderwijs. Deze visie sluit aan op de doelen van de organisatie en omvat een kwaliteitsstandaard dat de essentiële kaders en uitgangspunten voor hoogwaardig hybride onderwijs omschrijft. In het kader van de pilot ontwikkelden we een toolkit die leerkrachten helpt om een bewuste keuze te maken voor hybride vormen van onderwijs. Zo houdt de toolkit rekening met de beschikbare digitale middelen, de rol van leerkracht/onderwijsassistent en diverse scenario’s. Met als doel te allen tijde de kwaliteit van het onderwijs te behouden. Daarbij willen we leerkrachten ook helpen in het maken van bewuste keuzes voor hybride onderwijs met behulp van handige checklijstjes. We houden alle betrokkenen geïnformeerd, wat voor ons betekent dat ook aan ouders wordt gedacht. We helpen leerkrachten en directies om de gemaakte keuzes uit te leggen via informerende brieven die op de diverse scenario’s inspelen.
nauwe samenwerking, echte oplossingen!
We zijn bijzonder trots op de nauwe samenwerking met alle onderwijsbetrokkenen. Twee keer per maand komen we samen met het expertteam hybride onderwijs om kennis op te doen en te delen over uiteenlopende thema’s. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het toepassen van AI in het onderwijs of aan het organiseren van speurtochten in Padlet. Alle leden van het expertteam staan voor de klas en/of hebben een sterke affiniteit met digitalisering. Dit geeft ons de kans om oplossingen voor echte problemen te vinden, die onze expertteamleden in het dagelijkse leven ervaren.
Wil je meer weten over hoe work21 mee kan denken over de (re-)organisatie van jullie onderwijsvorm? Eerder schreven we over AI en omdenkstrategieën voor het onderwijs. Meer tips of verder praten? Neem contact op met Lotte Hoveling!
Voor je dagelijkse dosis praktische tips volg je natuurlijk onze LinkedIn-pagina.
